Ontwerpend Ontwikkelen van Maatschappelijk Vastgoed in Overschie
- Titel
- Ontwerpend Ontwikkelen (2022)
- Ontwerp
- Arttenders x ZJA
- Opdrachtgever
- Gemeente Rotterdam
- In samenwerking met
- Sportbedrijf Rotterdam &
- MDT
- Locatie
- Sidelingepark Overschie, Rotterdam
- Special thanks to
- Rob & Wilma, Ronny Vincken, Ickmaris, Patricia, Miranda en Kees.
In 2022 is ARTTENDERS geselecteerd als een van de ontwerp- en architectenbureaus die aan de slag zijn gegaan met een van de opgaven Ontwerpend Ontwikkelen van Maatschappelijk Vastgoed in opdracht van Gemeente Rotterdam. Vanuit een opdracht die tot stand is gekomen vanuit zowel stadsontwikkeling en maatschappelijke ontwikkeling is Arttenders gevraagd om een visie te formuleren op de ontwikkeling van een Sportlocatie+ aan de hand van onderzoek en een uitgebreid participatietraject.
Onderzoek naar Overschie
In de gemeente Rotterdam zijn tussen 1945 en het midden van de jaren zeventig in hoog tempo veel scholen, zwembaden, consultatiebureaus, sporthallen, buurthuizen en kleine theaters gebouwd. Dit maatschappelijk vastgoed is inmiddels hard aan vervanging toe. Bij de besteding van 1.4 miljard aan de vervanging van 20% van die gebouwen, vroeg de gemeente zich af: moeten we de manier waarop we die nieuwe gebouwen ontwikkelen, inpassen en laten ontwerpen niet ook vernieuwen? Zo ontstond de pilot Ontwerpend Ontwikkelen, waarin gemeente Rotterdam, De Veldacademie, AIR/Van der Leeuwkring en partijen uit de wereld van ontwikkelaars en woningbouw de handen ineensloegen. De inzet daarbij was om de creativiteit die in het stedenbouwkundige en architectonische ontwerpproces schuilt zo direct mogelijk te koppelen aan de behoeften, vragen, voorkeuren van direct betrokkenen en belanghebbenden.
Van verkenning naar serious game
De verkenning zelf had als doel inzichtelijk maken welke maatschappelijke behoeften en ruimtelijke kansen er voor het Sidelingepark in Overschie bestaan waar de toekomstige Sportvoorziening+ aan bij kan dragen. Middels verschillende participatiesessies en ontwerpworkshops vonden we in aanvulling op de 8 uitgevraagde programmaonderdelen 64 programmatische wensen voor het gebied. De belangrijkste conclusie was dat alle waardevolle opgehaalde informatie over waar maatschappelijke en ruimtelijke doelstellingen elkaar kunnen versterken niet verloren moest gaan in de vertaling naar een visie, maar dat juist deze informatie overdragen ons eindproduct en dus ook het startpunt voor een volgende fase moest zijn. Het resulteerde in een serious game, mét natuurlijk een enorme stapel aanbevelingen.
Sidelingepark, het Spel
Het doel van Sidelingepark Het Spel is om tot consensus te komen over het gewenste programma in het Sidelingepark te Overschie en de optimale combinatie hiervan. Het dient als gesprekstool tussen verschillende soorten stakeholders en domeinen om een gesprek op gang te brengen en verschillende belangen en randvoorwaarden mee te laten spelen in de afweging van ruimtelijke keuzes. De opgave: Welke combinatie van software (programma), hardware (ruimtelijke interventies), en orgware (samenwerkingen in realisatie en exploitatie) kunnen worden gecombineerd om tot een zo compleet mogelijk aanbod te komen voor het Sidelingepark in ruimte, tijd en maatschappelijke impact?
Het bijzondere van Sidelingepark, het Spel, is dat het die speelruimte biedt maar dat de onderdelen en de structuur ervan gebaseerd zijn op de uitkomst van een uitgebreid tweeledig onderzoek. Samen met ZJA werden bewoners, ondernemers, onderwijskrachten, bestuurders van clubs en andere betrokkenen geïnterviewd. Daarnaast werd een analyse van de context gemaakt en de architectonische mogelijkheden van de situatie en de bestaande gebouwen onderzocht. Die inventarisatie van wensen en waarden en van mogelijke scenario’s voor oplossingen zijn in de vorm van een spel het antwoord op de vraag van de gemeente naar een alternatief voor het traditionele proces van ontwerpen en ontwikkelen.
Ruimtelijke en maatschappelijke waarden
Sidelingepark, het Spel maakt het mogelijk alle betrokken partijen bij het ontwerp en de ontwikkeling te betrekken, niet alleen beleidsmedewerkers en experts. Het is een model dat helpt om conflicten tussen belangen en de verkokering van het proces in een vroeg stadium bespreekbaar te maken en een weloverwogen keuze te maken. Het spel biedt de kans om lastig meetbare maar doorslaggevende factoren zoals lokale identiteit, de aanwezige sociale netwerken en het belang van sociale verbinding te koppelen aan economische en ruimtelijke belangen en mogelijkheden. Het spel kan helpen alle vormen van kennis en ervaring, en de kracht van de lokale gemeenschap aan te spreken en om te zetten in een plan dat toekomst heeft en op draagvlak kan rekenen.
De workshop is met externe stakeholders gespeeld en vervolgens ook in een ambtelijke context ingezet om de aanbestedingsvraag helder te kunnen formuleren.
Ben je benieuwd wat Arttenders voor jou kan betekenen op het gebied van interne en externe participatie? Lees meer over onze participatiemogelijkheden of neem contact op met Faye Ellen op faye@arttenders.com